Kategori: Makaleler

İlkel Nedir? Felsefe ve Psikolojinin Kesişiminde İnsan Davranışları Bir psikolog olarak, insan davranışlarını çözümlemeye her zaman derin bir merakla yaklaşmışım ve her zaman kendime şu soruyu sormuşumdur: İnsanlar neden böyle davranır? Doğamızda, içsel dürtülerimizde ve evrimsel süreçte ne var ki bizi bu şekilde şekillendiriyor? Bugün bu yazıda, “ilkel” kavramını felsefi bir mercekten ele alırken, aynı zamanda psikolojik boyutlarıyla da inceleyeceğiz. İnsanların bilişsel, duygusal ve sosyal yapılarının ilkel doğasına nasıl etki ettiğini anlamaya çalışacağız. İlkel kelimesi, tarihsel ve kültürel olarak geriye dönük bir anlam taşırken, modern psikoloji açısından da oldukça derin bir kavramdır. İlkel olmak, yalnızca geçmiş zamanlara ait bir sıfat…

Sıkça karşılaşılan bir soru var: Keklik etçil mi, otçul mu? Duyduğumda, ilk başta bu kadar kafa karıştırıcı bir sorunun nasıl gündeme geldiğine şaşırdım. Ama sonrasında düşündüm ve kabul ettim: Belki de bu soruya derinlemesine bakmak, hayvanların doğasına dair bildiklerimizi sorgulamak için bir fırsat olabilir. Şimdi, gelin bu soruya gerçek bir eleştiriyle yaklaşalım. Keklik etçil mi, otçul mu, yoksa başka bir şey mi? İşte burada işler biraz karışıyor. Keklik: Sadece Bir Etçil Mi, Yoksa Gerçekten Otçul Mu? Kekliklerin beslenme alışkanlıkları çoğu zaman yanlış anlaşılır. Çoğu kişi, keklikleri tamamen otçul zanneder; ama gerçekte, kekliklerin beslenme biçimi daha karmaşık bir tablo ortaya koyuyor.…

İlk Adım Ayakkabısı Neden Önemli? Bir Antropolojik Bakış Farklı kültürler, insanlar ve toplumlar üzerinde yapılan çalışmalar her zaman ilginç ve düşündürücü olmuştur. Her bir topluluk, kendine özgü semboller, ritüeller ve kimliklerle varlıklarını sürdürürken, yaşamın en temel anlarını bile farklı şekillerde anlamlandırır. İnsanlık tarihinin en derin izlerini, bazen en küçük detaylarda buluruz. İlk adım ayakkabısı gibi gündelik bir nesne, aslında bu çok daha büyük kültürel anlamların bir parçasıdır. Bu yazı, ilk adım ayakkabısının sadece bir giyim parçası olmanın ötesinde, insan kimliği, toplumsal yapılar ve kültürel ritüellerle nasıl ilişkili olduğuna dair bir keşfe davet ediyor. Bunu, antropolojik bir perspektiften ele alacağız ve…

article Kazanılmış Haklar Nelerdir? Hepimizin hayatında bir noktada duyduğu ve bazen de yanlış anladığı terimlerden biri “kazanılmış haklar”. Peki, bu haklar gerçekten neyi ifade eder? Kazanılmış hakların hayatımızdaki rolü sadece hukuki bir kavramdan ibaret değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı, bireylerin özgürlüklerini ve toplumda hak arayışının ne denli önemli olduğunu gösteren bir olgudur. Şimdi, bu terimi daha derinlemesine keşfe çıkalım. Kazanılmış Hakların Kökeni Kazanılmış haklar, temelde bir kişinin veya bir grubun mücadele, emek ve zamanla elde ettiği haklar olarak tanımlanabilir. Çoğu zaman, bu haklar, bir toplumu daha adil ve eşit kılma adına kazanılmıştır. Tarihsel süreçte, örneğin işçi hakları, kadın hakları, eğitim…

Hz. Ali’nin Kılıcı Kaç cm? Bir Efsanenin Derinliklerinde Yolculuk Bir sabah, gökyüzü maviye dönmeye başlamadan önce, bir grup çocuk meydanda toplanmış, eski hikâyeler anlatan yaşlı bir kadının etrafında toplanmıştı. Gözleri pırıl pırıl, zihinleri savaşçı ruhlarıyla doluydu. Kadın, anlatacaklarına başlamadan önce gözlerini uzaklara dikip derin bir nefes aldı. Kılıçların keskinliğinden, yiğitliğin destanlarından bahsedecekti. Bugün anlatacağı, bir zamanlar sadece efsaneye dönüşen bir kılıcın ne kadar önemli olduğuydu. Ama asıl hikâye, boyutlardan, uzunluktan ve sayılardan daha büyüktü. “Hz. Ali’nin kılıcı ne kadar uzundu biliyor musunuz?” diye sordu kadının sesi, etrafındaki çocuklar sessizleşti. “Sadece bir kılıç mıydı, yoksa onunla yazılmış bir destan mı vardı?”…

Farsça “baz” kelimesi, Türkçeye geçmiş ve günlük dilde sıkça karşılaştığımız bir sözcüktür. Bu kelime, “oynayan” veya “oynatıcı” anlamına gelir ve özellikle birleşik kelimelerde kullanılarak anlam zenginliği katmıştır. — 🧭 Kökeni ve Dilimize Girişi Farsça “باز” (bāz) kelimesi, “oynamak” anlamına gelen “باختن” (bāxtan) fiilinden türetilmiştir. Bu yapı, Orta Farsçadaki “bāχtan” fiilinden evrilmiştir. Türkçeye, özellikle Osmanlı döneminde, Farsça ve Arapçadan geçmiş ve “oynayan” anlamı katarak birleşik kelimeler oluşturmuştur. Örneğin, “ateşbaz” (ateşle oynayan), “canbaz” (canıyla oynayan) ve “kumarbaz” (kumar oynayan) gibi kelimeler bu türetimlere örnektir. — 🔍 Günümüzdeki Kullanımı Bugün, “baz” kelimesi Türkçede çeşitli anlamlarda kullanılmaktadır: Temel veya esas: “Baz fiyat” ifadesinde olduğu…

Druidler Kim? Gerçekten Bir Bilgelik Kaynağı Mı, Yoksa Sadece Efsanelerin İçinde Mi Kayboldu? Druidler… Bu kelime kulağa büyüleyici ve gizemli geliyor, değil mi? Ormanların derinliklerinden, taşların arasında ve kayalıkların üzerindeki taş dövmelerinden çıkıp, antik bilgeliklerini günümüze taşıyan bir grup insan olarak düşünülürler. Ancak, gerçekten kimdi bu Druidler? Efsaneler mi, yoksa aslında gerçeğin bir parçası mı? Hepimizin kafasında yer eden bir görüntü vardır: Doğayla iç içe, sırtlarında uzun pelerinler, ellerinde mistik bir asa tutan bir grup insan. Peki, bu imaj gerçeği yansıtıyor mu? Yoksa, tarihsel olarak bu figürler sadece mitolojik bir anlam taşıyan, dönemin korkularını ve umutlarını simgeleyen soyut varlıklardan mı…

Bir Köyde Kaç Korucu Olur? Geleceği düşünürken, toplumların nasıl evrileceğini ve bu evrimde hangi stratejilerin, mesleklerin ve görevlerin öne çıkacağını merak ediyor musunuz? Bugün, sıradan gibi görünen bir soruyu tartışmaya açmak istiyorum: Bir köyde kaç korucu olur? Evet, doğru okudunuz! Bir köydeki güvenliği sağlamak için en uygun sayıda korucu ne olmalı? Bu soruyu sadece mevcut düzenle değil, gelecekteki toplumsal yapılarla da ele almak gerek. Hadi bunu birlikte keşfedelim. — Stratejik Perspektif: Erkeklerin Gözüyle Güvenlik, köylerin huzurlu yaşaması için temel bir ihtiyaçtır. Ancak, bu güvenliğin sağlanması sadece sayı ile değil, nasıl bir yapı ve organizasyonla gerçekleştirildiğiyle ilgilidir. Erkeklerin bu konuya yaklaşımı…

Icabet mi, İcazet mi? Toplumsal Normlar ve Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir Analiz Toplumsal yapıları anlamaya çalışırken, dilin ve kelimelerin nasıl bir anlam taşıdığı, toplumun her bir bireyini nasıl şekillendirdiği üzerine düşünmek önemlidir. Dil sadece iletişim aracı değil, aynı zamanda bir toplumun değerlerini, normlarını ve kültürel yapısını yansıtan güçlü bir aynadır. Kelimeler, sosyal bağlam içerisinde yalnızca iletişimi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal ilişkileri, normları ve cinsiyet rollerini de belirler. Bu yazıda, günümüzde sıkça karşılaşılan iki benzer terimi, “icabet” ve “icazet” arasındaki farkları ve bunların toplumsal yansımalarını inceleyeceğiz. Bu iki kelime, ses olarak birbirine yakın olsa da, anlamda farklılıklar taşır. Peki, bu…

Ibka Etmek Ne Demek Osmanlıca? Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Bir araştırmacı olarak toplumların evrimini ve bireylerin toplumsal yapı içindeki rollerini inceledikçe, bazen küçük kelimeler bile derin toplumsal anlamlar taşır. “Ibka etmek” gibi, bir dönemin günlük yaşamında kullanılan, fakat zamanla unutulmuş olan bir terim, bize geçmişin toplumsal yapısına dair önemli ipuçları sunar. Osmanlıca’da “ibka etmek”, bir şeyi sürdürmek, devam ettirmek ya da bir durumu muhafaza etmek anlamına gelir. Fakat bu terim, sadece dilin tarihsel bir parçası olmanın ötesinde, o dönemin toplumsal yapıları, normları ve bireylerin bu yapılar içindeki konumları hakkında önemli bilgiler barındırır. Toplumlar, sadece bireylerin…