Sivas Asarcık Köyü Alevi mi? — Mevzuya Tarihsel ve Akademik Bir Bakış
Asarcık Köyü: Kimdir, Nerededir?
Asarcık Köyü, günümüzde Sivas il merkezine bağlı bir köy/mahalle olarak kayıtlıdır. Köyün eski adı belgelerde “Hisarcık” olarak geçer; nüfus verilerine göre yaklaşık 223–223 kişi yaşadığı belirtiliyor. ([asarcikkoyu.com][1]) Bu köyün 1969’da önce Sivas’ın Hafik ilçesine bağlandığı, 1989 yılında Asarcık ile Gülpınar olarak ayrıldığı, 2000 yılında ise Sivas merkeze dahil edildiği biliniyor. ([asarcikkoyu.com][2])
Bu coğrafi ve idari bilgiler, Asarcık Köyü’nün tarihsel varlığını ortaya koyuyor; ancak “Alevi köyü” olup olmadığı sorusu bambaşka bir değerlendirme gerektiriyor — hem yerel hafıza, hem yazılı kaynaklar hem de akademik araştırmalar açısından.
Neden “Alevi Köyleri Listesinde” Yer Almadığına Dair Bilinenler
Çeşitli derlemelerde, Sivas’taki Alevi köylerinin listelendiği kaynaklara bakıldığında; genellikle öne çıkan ilçeler arasında İmranlı, Divriği, Zara, Kangal gibi yerleşim birimleri sayılır. ([ERTV][3]) Ancak bu derlemelerde Asarcık Köyü’nün ismine rastlanmıyor. Özellikle Alevi köyleri listesi hazırlayan bazı çalışmalarda Asarcık yer almıyor. ([Sivas Köyleri][4])
Buna ek olarak, Asarcık’a dair yerleşim tarihi ve idari değişim bilgileri veren kaynaklarda köyün inanç ya da mezhep aidiyeti üzerine herhangi bir not ya da ibare bulunmuyor. ([Köylerim][5])
Tüm bu veriler, Asarcık Köyü’nün – en azından yaygın kabul gören listelerde – Alevi köyleri arasında sayılmadığını gösteriyor.
Yerel Anılar ve Efsaneler: Neden Bazıları Farklı İddialara Sahip?
İnternet üzerinde, bazı yerlerde Asarcık’ın eski dönemlerde “Hafik’e bağlı Türk kökenli Alevi köyü” olduğu yönünde ifadeler görülüyor; örneğin bir kullanıcı yorumu Asarcık’ın eski Hafik ilçesine bağlı olduğu ve Alevi nüfusa sahip olduğu iddiasında. ([ekşi sözlük][6])
Ancak bu tür iddialar — genellikle anonim forum yazıları ya da sözlü aktarım niteliğinde — akademik ya da devlet arşivi temelli kaynaklarla doğrulanmamış görünüyor. Dolayısıyla bu anlatılar tarihsel hafızanın parçaları olabilir, fakat bilimsel olarak geçerliliği tartışmalı.
Bu durum; Alevi-Sünni kimliklerin, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan dönemde nüfus hareketleri, kimlik beyanları, asimilasyon, göç vb. etkilerle değişebileceğini gösteriyor. Bu tip belirsizlikler, birçok köy için kimliğin netleşmesini zorlaştırıyor.
Akademik ve Güncel Tartışma: “Alevi Köyü” Tanımının Sınırları
Alevi köyü olarak tanımlanma, sadece nüfusun inanç aidiyetiyle değil; toplumsal hafıza, yerleşim tarihi, göçler, kimlik beyanı ve kültürel pratiklerle belirleniyor. Bu nedenle, resmi “Alevi köyleri” listelerinde yer almasa bile; geçmişte Alevi kimliği taşıyan ailelerin bulunması ya da Alevi kültürünün izlerinin köyde yaşamış olması, o köyü “Alevi köyü” saymaya yetmeyebiliyor.
Akademik literatürde, özellikle Sivas ve çevresinde köy kimliklerinin yıllar içinde nasıl değiştiği; göç, nüfus değişimi, devlet politikaları ve sosyo-kültürel baskılar bağlamında inceleniyor. Bu çalışmalar, köy kimliğiyle inanç/kültür arasındaki ilişkiyi her zaman sabit görmeyip dinamizme vurgu yapıyor.
Bu bağlamda; Asarcık Köyü özelinde kesin hüküm vermek için — nüfus kayıtları, köyün geçmişe dair tanıklıkları, mezarlık kayıtları, eski nüfus cüzdanları, göç belgeleri gibi — somut veri ve saha çalışması yapmak gerekiyor. Mevcut kamuya açık kaynaklar bu verileri sunmuyor.
Sonuç — Neden “Asarcık Alevi Köyü” Denmez Ama “İhtimal” Her Daim Var
– Yazılı resmi kaynaklar ve derlemelerde, Asarcık Köyü “Alevi köyü” olarak geçmiyor.
– Yerel anlatılar ve sözlü iddialar olsa da, bunlar bilimsel sorgulamaya dayanmadığı için kesin bilgi olarak kabul görmüyor.
– Alevi köyü tanımı, yalnızca nüfusun inancı değil; kültür, tarih, toplumsal hafıza ve kimlik değişkenlerini de içerdiğinden; olası Alevi geçmişi, bugünkü durumuyla birebir örtüşmeyebilir.
Bu yüzden şu an için Asarcık Köyü’nün Alevi köyü olduğunu kesinlikle söylemek mümkün değil. Ancak – tarihsel karmaşıklık, göç, kimlik değişimi ve eksik kayıtlar göz önüne alınırsa – geçmişte Alevi topluluğuna ev sahipliği yapmış olma ihtimali tamamen göz ardı edilemez.
Okuyucuya düşen; bu tür sorular karşısında sadece internet forumlarına değil, hem yerel tanıklıklara hem de arşiv belgelerine bakarak — mümkünse saha çalışmasıyla — soruyu yeniden değerlendirmek. Belki Asarcık’ın geçmişinde, resmi kayıtlarda görünmeyen hikâyeler saklıdır.
[1]: “Sivas Asarcık Dernek”
[2]: “Tarihçe – Sivas Asarcık Dernek”
[3]: “Sivas’ın hangi ilçeleri Alevi? – ertv.com.tr”
[4]: “Sivas Alevi Köyleri | Sivas Köyleri – sivaskoyleri.wordpress.com”
[5]: “Sivas Asarcık Köyü – Köylerim”
[6]: “asarcık – ekşi sözlük”